Da Vinci en andere slachtoffers

Deze blog is grotendeels opgericht om mijn ergernissen kwijt te kunnen. (Naast het bekendmaken van mijn reilen en zeilen aan mijn vrienden in en rond Gent.) De laatste dagen hebben mijn aderen gekolkt en heb ik met dichtgeknepen billen bij radio en televisie gezeten. Twee hoogst irritante feiten moeten me van het hart: onnozele stilte en Dan Brown.

Ik weet het, er is al veel te veel gezegd over de DaVinci Code van Dan Brown. Ik zou er dan ook nooit over beginnen moest ik deze week niet op National Geographic een tv-programma (eigenlijk meer een beeldenmassa) zijn tegengekomen over het boek en de auteur. Het centraal idee achter het programma is na te gaan wat er waar is van het boek. De reporter in kwestie richt zich dan ook naar Brown met de vraag hoe het komt dat zijn werk zo'n succes kent. Ja, ik begrijp ook niet wat dat te maken heeft met de onderzoeksvraag die de reporter haarzelf gesteld heeft, maar enige productreclame is National Geographic niet vreemd natuurlijk. Brown mag met veel serieux en nog meer pseudo-intellectualisme vertellen dat het boek mensen aanspreekt omdat de oorsprong van religie en symbolen, de mysterieuze zoektocht naar de Graal, enz... ons in onze kern raken. Dat ze meteen grijpen naar onze allerdiepste gevoelens en interesses. "Zijt ge motherfucking ass aant trippen of wa?" Van dergelijke prietpraat krijg ik puisten op mijn kont.

Op het einde van de reportage (nou ja, reportage?), vertelt een vrouw in mantelpak, met de stem en intonatie alsof ze de Schepper zelf is, dat we "nu beter begrijpen dat de geschiedenis van Jezus en Maria Magdelena er wel degelijk één vol liefde is". Door de honderd reclameblokken die de "reportage" onderbraken, moet de vrouw de kern van het verhaal wel samenvatten. De rode draad was immers al lang verloren. Maar ze praat als een priester die het gepeupel op het Rechte Pad wil krijgen. Ik, uitschot der massa, mag blij zijn dat zij voor mij het ware verhaal uit de doeken heeft willen doen. Erg onwaarschijnlijk dat ik ook maar iets begrepen heb van wat het voorbije half uur op het scherm te zien was. Daarom vertelt ze nog eens wat ik moet onthouden als ik straks wegzap: Jezus heeft gefoefeld met Maria Magdalena. Van simplismen gesproken. En wat hebben ze op welke manier bewezen? Bovenstaande stelling wordt zeker niet bewezen door een gesprekje met Dan Brown.

Kan nu echt niemand begrijpen dat het boek van Brown fictie is en dat het fictie moet blijven? Er staat in dat boek geen theorie. Er wordt geen aanspraak gemaakt op de waarheid. Er wordt niets in bewezen. De man heeft gewoon wat zinnen achter elkaar gezet die fijn zijn om te lezen. Men noemt dat een verhaal. Dat is iets wat uitermate geschikt is om te consumeren als je aan het zwembad zit van je all-in hotel aan de Turkse riviera. Maar nee, nee en nog eens nee het is geen doctoraatsthesis. Dus noch het Vaticaan, noch literatuurwetenschappers, theologen of historici moeten ook maar iets weerleggen van het boek. Er is toch ook niemand die een onderzoek instelt naar de manier waarop die grote neger die in The Green Mile (death row in Cold Mountain Penitentiary) zit, een oplossing kan betekenen voor de oplopende kosten van onze sociale zekerheid. En er is toch ook niemand die de week daarop gaat verkondigen dat wat in The Green Mile van John Grisham staat geschreven niet volledig overeenkomt met de waarheid.

Mijn besluit staat vast. Met dit schrijven stel ik mij officieel kandidaat als lid van de I Hate Dan Brown-club van Jan Leyers en Hugo Matthijsen. (Is het toevallig dat beide heren net als ondergetekende de Filosofie hebben ontdekt op Gentse schoolbanken en barstoelen?)

Tweede feit waar ik me mateloos aan kan ergeren, is de stilte die we om de haverklap moeten inlassen. Ben ik net bezig met een prachtige aria uit mijn strot te persen, ben ik net klaar om de tuin om te spitten, leg ik even de pen terzijde om te luisteren naar het radionieuws, moet ik plots twee minuten zwijgen, stilzitten met de rechterhand op het hart en neurotisch perrongepingel op de radio aanhoren. Iedere week is er minstens één reden om even stil te staan bij mensen die zijn omgekomen in een aanslag of een (natuur)ramp. Versta me niet verkeerd, elk mensenleven dat verloren gaat, is een betreurenswaardige zaak. Altijd. Overal. Maar we moeten wel de juiste proporties toeschrijven aan de aantallen doden in Madrid, London of zelfs Ghislengien.

In Ethiopië leven ongeveer 70 miljoen mensen (bron: CIA FactBook). Het precieze cijfer is niet te berekenen omdat het schommelende en erg hoge sterftecijfer volkstellingen onbetrouwbaar maakt. "De plaatselijke landbouwproductie schiet zwaar tekort: 49% van de bevolking is ondervoed en 64% van de kinderen lijdt chronisch voedseltekort. 24% van de bevolking heeft toegang tot veilig water.", zo is te lezen op de website van 11.11.11. Dat betekent dat 35 miljoen mensen levensgevaarlijke honger hebben. Feiten die zelfs in komkommertijden als deze niet eens het nieuws halen. Toch moeten we een minuut stilte in acht nemen omwille van het overlijden van enkele, weliswaar onschuldige, burgers uit landen met bloed aan hun handen. Ronduit hypocriet noem ik dat. Ik wil gerust een minuut stilte houden voor alle slachtoffers van laf terrorisme, of voor moedige brandweermannen die hun leven offerden voor onze veiligheid, maar laten we dan voor alle hongersdoden, slachtoffers van etnisch geweld of geneesbare ziektes, en voor vele andere minstens een week verstommen als versteenden.