zondag 25 november 2007

De Gipf-spellendoos (originele lay-out), het speelbord en enkele witte en zwarte stukken.
Posted by Picasa

Gipf

In donkere wintermaanden speel ik nogal graag het spel Gipf en zijn vrienden Tamsk, Zèrtz, Dvonn, Yinsh, Pünct en, nieuweling in de reeks, Tzaar. Vaak krijg ik vragen over hoe deze spellen precies gespeeld worden. Alle info vind je op http://www.gipf.com/, maar toch wil ik graag zelf uitleggen hoe het spel werkt.

Gipf is een abstract spel van de Belgische ontwerper Kris Burm. Het is een spel voor twee spelers en ideaal voor de donkere wintermaanden. Het originele aan het spel is dat je het kan koppelen aan andere spelen (maar je moet niet!). Bijvoorbeeld je kan afspreken: voor je een stuk mag slaan van je tegenstander moet je eerst een spel Tamsk winnen, of een matchke badminton, of... Je kan je fantasie de vrije loop laten.


Doel van het spel
Het doel is om al de gipfstukken van je tegenstander te slaan, of zoveel gewone stukken te slaan dat hij geen zet meer kan doen.

Start
Iedere speler start met 18 stukken. Door twee stukken op elkaar te plaatsen vormt hij een gipf-stuk. Je plaatst eerst zoveel gipf-stukken op het bord als je wil. Vanaf je eerste gewone stuk dat je op het bord plaatst, mag je geen gipfstukken meer plaatsen. Bijvoorbeeld in je eerste drie beurten plaats je een gipfstuk, in alle volgende beurten speel je iedere keer met gewone stukken.


Stuk plaatsen
Om een (gipf)stuk te plaatsen op het bord, leg je het stuk neer op een stip aan de rand van het bord en schuif je het over de lijnen het bord op. De stukken die al op de lijn liggen 'duw' je als het ware een plaats verder.


Stukken slaan
Wanneer vier stukken op één aaneengesloten lijn liggen dan worden deze stukken van het bord genomen (behalve de gipfstukken, zie verder). Alle stenen die aansluiten op deze vier-op-een-rij worden ook van het bord genomen.

Bv. Wit schuift een steen op het bord, vormt vier witte stenen op een rij en haalt deze stenen van het bord. Aansluitend liggen er een zwarte en een witte steen. De witte gaat terug naar de speelreserve. De zwarte steen wordt geslagen door de witte speler.


Gipf-stukken
Gipfstukken hebben een speciale mogelijkheid. Indien ze in een vier-op-een-rij terecht komen mag je kiezen of je ze van het bord neemt of niet. Als je ze van het bord neemt, dan komt het gipfstuk als twee gewone stukken terug in je speelreserve.


TIP: Als je tegenstander reeds veel van jouw stukken heeft geslagen, kan het verstandig zijn om een gipfstuk terug op reserve te nemen. Maar je brengt je tegenstander dichter bij zijn doel, namelijk al je gipfstukken van het bord slaan. Deze tactische overweging moet je voortdurend maken.



Potentiëlen
Een leuk extraatje zijn de potentiëlen. Je kan een speciaal stuk (iets anders van vorm) in het spel brengen. Aan dit speciaal stuk, potentieel genaamd, is een bepaalde mogelijkheid verbonden. Bijvoorbeeld een extra zet, over een stuk springen, een stuk van kleur laten veranderen, enz...


Eerlijk gezegd, ik heb nog geen vijf spellen met deze potentiëlen gespeeld omdat het orginele spel al zo leuk en complex is. En op toernooien wordt nooit met potentiëlen gespeeld. Maar ik vermeld ze omdat ze Gipf koppelen aan de andere spelen van de reeks.

Een potentieel voorbeeld
Bijvoorbeeld het tamsk-pontentieel geeft je de mogelijkheid om een extra zet te doen in het gipfspel. Wil je het gebruiken tijdens het spel Gipf, dan moet je eerst een spel Tamsk winnen. Win je, dan doe je een extra zet in het spel Gipf. Verlies je, dan mag je het potentieel niet gebruiken en wordt het tamsk-potentieel uit het spel Gipf gehaald.


En om het helemaal geschift te maken: je kan ook voor de start van het spel Gipf afspreken om het tamskpotentieel slechts mag gebruikt worden als je een matchke badminton wint, kleurenwies, of... pas nadat je de afwas gedaan hebt.